Titel: Oorlogswinter

Schrijver: Jan Terlouw

Uitgeverij: Noordhoff Uitgevers

Jaar van verschijnen: 1972

Aantal bladzijden: 162

Samenvatting

Michiel van Beusekom is een jongen van 15 jaar en woont in de Vlank, een klein dorpje. De vader van Michiel is burgemeester van de Vlank. Zijn moeder verzorgde mensen die voorbijkwamen in de hongerwinter van 1944-1995  en bij hun thuis overnachtten, deze mensen waren vaak op weg voor het oogsten van voedsel. Michiel hielp zijn moeder vaak. Al die mensen die bij Michiel thuis kwamen moesten over een brug, deze was moeilijk te passeren. De brug was een bekend controlepunt van de Duitsers. Geallieerden probeerden om die bruggen van de Duitsers te bombarderen omdat zo ook het Duitse vervoer niet over de brug kon.

Er wordt een overval gepleegd op het distributiekantoor van Lagezande. Bij deze overval wordt Dirk Knopper, de buurjongen van Michiel, gearresteerd en naar Amersfoort gebracht. Later weet hij te ontsnappen tijdens een vervoer naar Apeldoorn. Voor de overval had Dirk aan Michiel een brief gegeven die hij moest bezorgen aan Bertus Hardhorend voor als Dirk niet terug zou komen na de overval. Maar Bertus werd ook gearresteerd en kon hierdoor de brief niet afgeven. In de tijd dat Bertus opgesloten zat heeft hij de brief gelezen waarin stond dat hij een Engelse piloot, Jack, achterhoud. Jack ligt in de bossen die verzorging nodig heeft aan zijn verwondingen. Michiel besluit om Jack te gaan verzorgen. Michel brengt Jack eten en probeert de wond van Jack te verzorgen. Michiel vraagt aan zijn zus, Erica, of zij Jack wilt helpen met zijn wond om dat de wond van Jack niet snel wil genezen. Sindsdien verzorgt ook Erica Jack. Zij worden later verliefd op elkaar. Michiel vertelt ook over zijn oom Ben.

De Duitsers vinden een dode soldaat in het bos. Niemand bekend wie deze soldaat heeft neer geschoten en daarom schieten de Duitsers vijf gijzelaars neer. De vader van Michiel was hier een gijzelaar van en Michiel wil er alles aan doen om in het nadeel van de Duitsers te werken.

Als Dirk weet te ontsnappen is hij erg gewond geraakt. Ook Dirk komt naar de schuilplaats van Jack waar ze ook hem kunnen verzorgen. In de schuilplaats wordt gezegd dat Dirk en Jack de Duitse soldaat hadden vermoord.

Michiel komt er achter dat Oom Ben niet een echte oom van hem is. Ben is een verrader in Duitse dienst. Michiel had al die tijd gedacht dat Schafter een verrader was. Schafter had joden die bij hem ondergedoken zaten en was dus echt geen verrader. Michiel maakt een plan om te zorgen dat Ben weg komt. Dit lukt Michiel samen met meneer Postma.

Over de auteur

Oorlogswinter is geschreven door Jan Terlouw.

Jan Terlouw is op 15 november 1931 geboren in Kamperveen, is getrouwd, heeft een zoon en drie dochters.

Hij heeft wiskunde en natuurkunde gestudeerd in Utrecht en is gepromoveerd in 1963.

In 1971 is Jan Terlouw lid geworden van de Tweede Kamer voor D66. Hij is minister van Economische Zaken en vice-premier.

Van 1991 tot 1996 is hij Commissaris der Koningin in de provincie Gelderland.

Jan Terlouw debuteert als kinderboekenschrijver in 1970 met Pjotr en De avonturen van oom Willibrord. Voor Koning van Katoren (1971) en Oorlogswinter (1972) ontvangt hij de Gouden Griffel.

Jan Terlouw schrijft spannende boeken. Vaak is ook wel te merken dat hij politicus is omdat veel van zijn boeken over actuele onderwerpen gaan.

Over het boek

A. Welke illustratie staat er op de voorkant van het boek? Leg duidelijk uit wat deze illustratie met het boek te maken heeft.

Op de voorkant van het boek zie je iemand schuilen voor de Duisters. Dit heeft te maken met de oorlog.

B. Is het boek aan iemand opgedragen? Probeer erachter te komen wie het zijn en wat ze met de schrijver te maken hebben.

Nee, het boek is aan niemand opgedragen.

C.    Wie is de hoofdpersoon/ wie zijn de hoofdpersonen? Waaraan merk je dit?

Michiel is de hoofdpersoon. Als Michiel's vader wordt vermoord wordt Michiel erg boos en komt in het verzet. Hij kan maar een paar mensen vertrouwen maar komt er later achter dat een paar mensen heb bedriegen.

D. Beschrijf de plaatsen die voorkomen in het boek. Verklaar waarom de schrijver hiervoor gekozen heeft en wat ze met het verhaal te maken hebben.

De plaatsen in het boek zijn vooral buiten. Vaak in het bos maar ook op straat. In het verhaal zijn de personen veel in het bos om voor Jack te zorgen. 

E. Staat het verhaal in een chronologische volgorde of niet-chronologische volgorde en wat maakt dit uit voor het verhaal?

Het verhaal staat in een chronologische volgorde. De gebeurtenissen volgen elkaar op maar soms wordt er ook terug verwezen naar het verleden.

Het verhaal begint bij de hongerwinter en eindigt in 1972.

Ook wordt er wat verteld 27 jaar na de oorlog.

F. Vanuit welk perspectief is het verhaal geschreven. Leg uit!

Het verhaal wordt geschreven uit een hij perspectief.

G.Heeft het verhaal een open of een gesloten einde? Leg ook dit uit.

Het verhaal heeft een gesloten einde omdat je weet aan het eind van het verhaal dat de Engelsen de Nederlanders bevrijden.  

Leeservaringen

Het onderwerp van de tekst spreekt me wel aan omdat ik het wel interessant vind om over de oorlog een verhaal te lezen. Het verhaal heeft mij nieuwe kanten van het onderwerp laten zien omdat ze in het verhaal goed laten zien hoe het in de oorlog ging. Ik ben door het verhaal aan het denken gezet. Het is uitgekomen wat ik van tevoren van het verhaal verwachtte. Ik ben niet door het verhaal anders over bepaalde onderwerpen gaan denken. Het onderwerp wordt goed en verrassend uitgewerkt in de tekst omdat er heel veel verschillen gebeurtenissen zijn. Ik heb wel eens een ander verhaal over de oorlog gelezen, maar dit boek vind ik wel heel mooi geschreven.

Gebeurtenissen

Het verhaal bevat genoeg gebeurtenissen om het mij te blijven boeien. Er zit genoeg tempo in het verhaal. In het verhaal gaat het zowel om de gebeurtenissen als om de gedachten en gevoelens van de personen. De gebeurtenissen hebben indruk op mij gemaakt, vooral toen de vader van Michiel werd neergeschoten. De  gebeurtenissen in het verhaal zijn geloofwaardig. Voor mij zijn de gebeurtenissen niet herkenbaar. In het verhaal staan geen gebeurtenissen die ik graag zou willen meemaken, ik zou niet in de oorlog willen leven.

Personages

De hoofdpersoon is iemand die voor je gaat leven omdat de hoofdpersoon veel spannende gebeurtenissen meemaakt. Ik kan me goed verplaatsen in de gedachtewereld van de hoofdpersoon, ook in de ideeën en het gedrag. Je komt genoeg van de personages te weten om het gedrag te begrijpen. Je hoeft zelf niet veel in te vullen over het innerlijk van de personages.

Bouw

De gebeurtenissen volgen elkaar logisch op. Het verhaal is spannend opgebouwd, er zijn vaak spannende gebeurtenissen in het verhaal. Het verhaal heeft geen ingewikkelde opbouw. Het verhaal gaat soms terug naar het verleden maar dat zijn maar korte stukken in de tekst. Het verhaal heeft een slot dat goed past bij de beschreven gebeurtenissen.

Taalgebruik

Ik vond het verhaal makkelijk om te lezen, er zaten geen moeilijke woorden in het verhaal. Er zitten niet veel dialogen in het verhaal, dat vind ik wel plezierig.

 Recensie

Zonder twijfel is Oorlogswinter één van de bekendste jeugdromans van Jan Terlouw (geboren 1931). Het verhaal speelt zich af in het laatste jaar van de Tweede Wereldoorlog, wanneer honger en ontberingen bezet Nederland steeds meer in de greep krijgen. Terlouw koos het fictieve Veluwse dorp De Vlank als decor voor deze onvergetelijke roman. De Vlank baseerde hij op Wezep, waar de schrijver als zoon van een dominee opgroeide.

De hoofdpersoon in Oorlogswinter is de jongen Michiel van Beusekom die dezelfde leeftijd heeft als Terlouw in 1944/45, vijftien à zestien jaar oud. Hij is de zoon van de burgemeester bij wie dagelijks mensen aan de deur kloppen om voedsel en onderdak. Er is een vluchtelingenstroom op gang gekomen van mensen uit de grote steden die naar het oosten van het land gaan om daar eten bij elkaar te scharrelen. Michiel wordt onverwacht bij verzetsactiviteiten betrokken als hij een brief in handen geduwd krijgt van een buurjongen die enkele jaren ouder is. Door deze brief krijgt Michiel te maken met een Engelse piloot die in het bos ondergedoken zit. Omdat hij niet weet wie hij in vertrouwen kan nemen, staat hij er vrijwel alleen voor. Elke keer moet hij moeilijkheden overwinnen: de piloot heeft een wond die professionele verzorging nodig heeft, er is een brief die bezorgd moet worden en het vinden van voedsel wordt steeds lastiger.

Daarnaast beleeft Michiel andere avonturen die hem laten zien dat hij geen heldendaden verricht. Integendeel. Het lijkt er zelfs op dat alles wat hij onderneemt, anderen in gevaar brengt. Ook blijkt het niet zo eenvoudig om onderscheid te maken tussen wie goed en wie fout is, als een Duitse soldaat - een mof - zijn jongere broertje Jochem redt van een wisse dood. Oorlogswinter is niet een boek over heroïek en de romantiek van de oorlog. Geliefden van Michiel worden slachtoffer van de tirannie van de Duitsers. Zoals de onverzettelijke barones Weddik Wansfeld moet het ontgelden.

Ruim vijfendertig jaar na de eerste publicatie kan Oorlogswinter (1972) de 'test of time' goed doorstaan. Af en toe komen ouderwetse uitdrukkingen naar voren, met name in de dialogen, maar die zijn ongetwijfeld met opzet zo verwerkt om de manier van praten van mensen op de Veluwe na te bootsen. Wel vreemd is het dat er al tijdens de oorlog gesproken wordt over de kleur van de barakken van Dachau en de atoombom, alsof het gewone volk daar alles al van wist. Maar dit soort details nemen niet weg dat deze roman van Terlouw indruk maakt.

http://www.mpobooks.nl/recensies/terlouw-oorlogswinter.htm

Mening

 Oorlogswinter is het een van de mooiste en beste boeken die ik in mijn leven gelezen heb. Ik vind het een ontroerend boek. Ik vind het erg interessant. Ik vind het denk ik interessant omdat de boeken over de Tweede Wereldoorlog ook iets vertellen over hoe een deel van mijn familie het gehad moeten hebben. Ik vind het absoluut niet saai omdat er steeds nieuwe ontwikkelingen in het boek zijn.

http://www.scholieren.com/boekverslag/46518

mooiste – Ik ben het hier mee eens, ik vind ‘Oorlogswinter’ een heel mooi boek

beste – Ook hier ben ik het mee eens, ik vind het boek erg goed geschreven en een van de beste boeken die ik heb gelezen

ontroerend – het is een ontroerend boek omdat er ook geen leuke gebeurtenissen zijn in het verhaal

interessant – het boek is interessant omdat je door het boek weet hoe het ging tijdens de oorlog

niet saai – het is geen saai boek, er zijn steeds nieuwe gebeurtenissen